Są wnioski o przesłuchanie Tuska i Komorowskiego ws. katastrofy 10 kwietnia

Środa, 30 czerwca (17:33)

Berliński adwokat Stefan Hambura złożył w Wojskowej Prokuraturze Okręgowej w Warszawie wnioski o przesłuchanie Bronisława Komorowskiego oraz Donalda Tuska. Zostały one wysłane faksem. Adwokat sporządził je jako pełnomocnik syna Anny Walentynowicz oraz brata Stefana Melaka, którzy zginęli w katastrofie 10 kwietnia.

Jak pisze Hambura w uzasadnieniu dokumentów, przesłuchanie marszałka Sejmu i szefa rządu mają służyć m.in. ustaleniu, czy premier Władimir Putin lub inny członek jego rządu chciał znać listę polskiej delegacji na centralne uroczystości w dniu 10 kwietnia 2010 r. upamiętniające 70. rocznicę mordu na polskich oficerach, na której czele miał stać prezydent Lech Kaczyński.

Hambura chce, żeby w trakcie przesłuchań wyjaśniono, jak dokładnie wyglądały polsko-rosyjskie ustalenia co do sposobu prowadzenia śledztwa wyjaśniającego przyczyny i okoliczności katastrofy smoleńskiej.

Chcemy wyjaśnić, czy, a jeśli tak, to kiedy i w jakich okolicznościach, polskie władze dokonywały z władzami rosyjskimi uzgodnień dotyczących prowadzenia śledztwa według Konwencji Chicagowskiej, a nie na podstawie porozumienia polsko-rosyjskiego z 1993 roku lub innego porozumienia – np. zawartego ustnie tuż po katastrofie – tłumaczy Hambura.

Zdaniem adwokata nie można wykluczyć, że Rosjanie proponowali polskim władzom wspólne prowadzenie śledztwa na innych zasadach niż to przewiduje Konwencja Chicagowska. Według Hamnury, Polska mogła nie skorzystać z tej możliwości.

PAP, RMF FM

Smoleńsk: Zignorowana obietnica prezydenta Miedwiediewa

Jarosław Kałucki 30-06-2010, ostatnia aktualizacja 30-06-2010 16:25

Wnioski o przesłuchanie premiera Donalda Tuska i marszałka Sejmu Bronisława Komorowskiego w sprawie smoleńskiej trafiły do Wojskowej Prokuratury Okręgowej w Warszawie.

Złożył je berliński adwokat, reprezentujący rodziny dwóch ofiar katastrofy. Chodzi o przyjęcie procedury prowadzenia śledztwa, która de facto oddała je Rosjanom.

Mec. Stefan Hambura chce, by prokuratura ustaliła, czy marszałek Sejmu i pełniący obowiązki prezydenta Bronisław Komorowski wiedział o telefonicznej rozmowie Donalda Tuska z premierem i prezydentem Rosji, tuż przed wylotem polskiego prezydenta 10 kwietnia do Smoleńska. Informację o niej Hambura znalazł na oficjalnej stronie internetowej polskiego rządu.

Dmitrij Miedwiediew zapewnił w niej, że śledztwo w sprawie przyczyn katastrofy będzie prowadzone wspólnie przez prokuratorów polskich i rosyjskich. Takie zresztą procedury przewidywało polsko-rosyjskie porozumienie z 1993 roku. Jednak stało się inaczej: po trzech dniach pracy ekip polskiej i rosyjskiej na miejscu katastrofy zapadła decyzja, by śledztwo prowadzone było według Konwencji Chicagowskiej. To uzależniło dostęp do dowodów polskim prokuratorom od decyzji organów Rosji.

– Co mogło się stać, że zmieniono zobowiązanie prezydenta Rosji wobec państwa polskiego, brzmiące niemal identycznie jak art. 11 porozumienia z 1993 roku? – pyta mec. Hambura.

Adwokat podkreśla w swoim wniosku, że wykonujący obowiązki prezydenta Bronisław Komorowski miał w zaistniałej sytuacji obowiązek nadzorowania i uczestniczenia w decyzji dotyczącej przyjęcia procedury prawnej. – W innym wypadku trzeba sprawdzić, czy Komorowski nie zaniedbał obowiązku dopilnowania realizacji zobowiązania prezydenta Rosji – zaznacza berliński adwokat.

Hambura złożył równocześnie wniosek o przesłuchanie premiera Donalda Tuska („Rz” pisała o tym 18 czerwca). Chodzi mu o ustalenie, czy polski premier dokonywał z Władimirem Putinem ustaleń w sprawie przyjęcia Konwencji Chicagowskiej do wyjaśniania przyczyn katastrofy, niedopuszczalnej zdaniem adwokata przy katastrofie samolotu wojskowego, jakim był formalnie TU-154 lecący 10 kwietnia do Smoleńska.

Hambura twierdzi, że są ku temu przesłanki i cytuje wypowiedzi Edmunda Klicha, pełnomocnika Polski akredytowanego przy Komisji Badania Wypadków Federacji Rosyjskiej, jaką składał 6 maja na posiedzeniu jednej z sejmowych podkomisji. Wynika z niej, że Rosjanie od początku naciskali na przyjęcie konwencji Chicagowskiej, a decyzja zapadła na szczeblu międzyrządowym.

– Bronisław Komorowski winien mieć wiedzę co do faktów, czy i przez kogo zostały poczynione międzyrządowe ustalenia, że odstąpiono od zapewnienia prezydenta Miedwiediewa – uważa mec. Hambura.

Premier Donald Tusk już wcześniej zapowiadał, że tak jak wszyscy urzędnicy państwowi zaangażowani w sprawę wyjaśniania katastrofy. A wniosek Hambury ocenił jako „polityczno – marketingową akcję na jego zawodowej drodze”.

Z kolei rzecznik rządu Paweł Graś wyjaśniał „Rz” w połowie czerwca, że zastosowanie porozumienia z 1993 r. do uregulowania współpracy organów wymiaru sprawiedliwości było niemożliwe, bo zawarli je ministrowie obrony, a nie sprawiedliwości.

Rzeczpospolita

Rodziny pytają o wrak

Środa, 30 czerwca 2010

Władze polskie powinny podjąć działania zmierzające do przekazania naszemu krajowi szczątków prezydenckiego samolotu, który rozbił się pod Smoleńskiem – twierdzi Stowarzyszenie Rodzin Katyń 2010 r. zrzeszające krewnych ofiar tej katastrofy.

Rodziny podkreślają, że choć upłynęły już trzy miesiące od katastrofy, to „śledztwo wyjaśniające jej okoliczności toczy się opieszale, z pogwałceniem wszelkich standardów, norm etycznych i humanitarnych”.

Jak powiedziała w „Aktualnościach dnia” Radia Maryja Jadwiga Gosiewska, matka posła Przemysława Gosiewskiego, początkowo prokuratura informowała rodziny ofiar, że wystąpiła z wnioskiem o wydanie wraku samolotu. Jednak później się okazało, że tego nie zrobiła. – Prosiliśmy prokuraturę o wyjaśnienie, czy zwróciła się o przekazanie szczątków samolotu. Początkowo, żeby nas uspokoić, powiedziano, że tak. W końcu, jak dowiedziała się jedna z pań, okazało się, że prokuratura tego nie zrobiła – podkreśla Gosiewska.

Dlatego stowarzyszenie zwróciło się z apelem do premiera Donalda Tuska i prokuratury wojskowej o „podjęcie działań mających na celu niezwłoczny zwrot dowodów rzeczowych w postaci szczątków samolotu Tu-154”. Bliscy ofiar tragedii smoleńskiej podkreślają, że „szczątki te mają istotne, a być może decydujące znaczenie dla wyjaśnienia przyczyn katastrofy”.

Jeden z członków stowarzyszenia Andrzej Melak, brat zmarłego Stefana Melaka, prezesa Komitetu Katyńskiego, podkreśla, że zbadanie szczątków samolotu „przyczyni się również do weryfikacji czy wręcz wykluczenia niektórych wersji kryminalistycznych stworzonych w toczącym się postępowaniu karnym, co pozwoli na szybsze ustalenie przyczyn katastrofy”. Rodziny skupione w nowo powstałym stowarzyszeniu podkreślają, że będą walczyć o ujawnienie całej prawdy o okolicznościach katastrofy. – Zdajemy sobie sprawę, że nie będzie to walka łatwa, ale też wiemy, że nie możemy jej nie podjąć z poczuciem walki o prawdę – podkreśla Magdalena Merta, wdowa po Tomaszu Mercie, wiceministrze kultury. Podkreśla, że rodziny sprzeciwiają się wszelkim próbom utajniania. – Chcemy zadawać głośno pytania, by nie zamykano nam ust. Co tam jest do ukrycia, że nie wpuszcza się polskich archeologów? – pyta Merta. – Będziemy chcieli ekshumować, przynajmniej niektórzy, naszych bliskich. Sporo rodzin ma wątpliwości, czy pochowano właściwe osoby – dodaje, zwracając uwagę, że Rosjanie nie chcieli honorować polskich próbek DNA. – Uważamy, że mamy pełne prawo pytać, czy ich zabito, bo to my cierpimy i to my po nich płaczemy – stwierdziła wdowa po wiceministrze kultury. Również Jadwiga Gosiewska uważa, że jest wiele elementów świadczących, że nie był to zwykły wypadek spowodowany zbiegiem szeregu nieszczęśliwych okoliczności. – Prezydent Lech Kaczyński był jednym z najsilniejszych obrońców interesów narodowych i trudno uwierzyć w śmierć najważniejszych osób w państwie tylko z powodu nieszczęśliwych okoliczności – ocenia.

Melak podkreśla, że pytania, co tam się stało i czy władze polskie będą dążyły do wyjaśnienia wszystkich okoliczności tej tragedii, są „fundamentalnymi pytaniami” dla wszystkich rodzin ofiar.

Zenon Baranowski

Nasz Dziennik

Archeolodzy wyjadą do Smoleńska dopiero po wakacjach

Środa, 30 czerwca (15:16)

15 września – to pierwszy możliwy termin wyjazdu polskich archeologów na miejsce katastrofy prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem. Takie uzgodnienie zapadło podczas spotkania ministra Michała Boniego z szefem Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.

Przypomnijmy, o wyjeździe archeologów minister Boni mówił 5 maja, czyli prawie dwa miesiące temu. Dziś w rozmowie z reporterem RMF FM Mariuszem Piekarskim – podkreśla, że ekspedycja za kolejne dwa miesiące wciąż ma sens. Jak tłumaczy, pierwotnie majowy wyjazd i tak miał być tylko krótkim rekonesansem. Naukowcy mieli wrócić na miejsce na dłuższe badania dopiero później.

Po drugie – jak mówi Michał Boni – upływający czas może działać na korzyść archeologów. Czas, deszcze… pewne rzeczy się odkrywają. Z punktu widzenia efektów tego przedsięwzięcia, tak jak twierdzą fachowcy, to optymalny termin – uważa minister.

Archeolodzy mają wyjechać między 15 września a końcem października. Wcześniej nie mogą, bo członkowie ekipy mają zaplanowane swoje prace wykopaliskowe. Po drugie, lato to najgorszy okres na badania terenowe: teren katastrofy będzie po prostu mocno zarośnięty – zaznacza Boni.

Minister zapewnia, że nie chodzi o trudności organizacyjne, choć nawet dziś wiceminister spraw zagranicznych ostatecznie ustalał w Moskwie, jaki charakter będzie miała jesienna ekspedycja archeologów.

Mariusz Piekarski

RMF FM

Rosjanie dali polskim archeologom zielone światło na wyjazd do Smoleńska

Środa, 30 czerwca (08:26)

Jest zgoda rosyjskiego MSZ, by polscy archeolodzy przeszukali miejsce katastrofy pod Smoleńskiem. Ale ich badania nie będą miały statutu poszukiwań archeologicznych – dowiedziała się „Gazeta Wyborcza”.

Według informacji „Gazety” dzisiaj szef Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie spotka się z Michałem Boni, przewodniczącym Komitetu Stałego Rady Ministrów. Ustalą ostateczny termin wyjazdu polskich archeologów do Smoleńska. Boni przed spotkaniem nie chciał tego komentować.

Nieoficjalnie wiadomo, że pokonano już wszystkie przeszkodowy formalne i ze strony rosyjskiego MSZ jest zgoda na badania. Problem polegał na tym, że na prace archeologiczne na terenie Rosji potrzeba ogromnej ilości zgód, dlatego ustalono, ze polska grypa pojedzie tam jako ekipa badaczy ekspertów i nie będzie to przedstawione jako ekspedycja archeologiczna – tłumaczy „Gazecie Wyborczej” informator z rosyjskiego MSZ.

Gazeta Wyborcza, RMF FM